Vrijdag 17 maart:     Amsterdam > Havana
We werden naar Schiphol gebracht door Kees, onze buurman, en waren ruimschoots op tijd, koffie gedronken en gewacht op de “blauwe dame” van FOX.
Ingecheckt, doorgelopen naar Gate D-8. Bagage op de band en door het poortje gelopen. De piep ging af en daar stond ik met armen breed en werd gefouilleerd, niet te geloven de manier waarop!!

Onze groep bestond uit 12 personen, we zaten bij elkaar in het vliegtuig en konden dus onderweg met elkaar kennis maken. Vertraging van 40 minuten.

Rommelige vlucht en een hoop narigheid met de Georgiërs aan boord. Deze lieden hadden allemaal extra drank ingeslagen in de duty free shop en bleven drinken tijdens de vlucht. De flessen moesten worden ingeleverd. Dat was een hele toer en er werd een alcoholstop ingevoerd, ook voor ons.

Een van deze lui was zo zat en toen er gevraagd werd of hij uit Rusland kwam ging hij door het lint. Sloeg de zuurstofmaskers uit het plafond, trok ze er af en begon te schreeuwen: ik kom van Georgië!! Uiteindelijk door een van de medereizigers in de houtgreep genomen, achter tussen 2 mensen in een stoel geplaatst en een kalmeringsspuit gekregen. Van diverse personen waren inmiddels de paspoorten ingenomen en nadien werd een politierapport opgemaakt etc.

Toen we aanvlogen op Havanna zagen we het eiland grotendeels in de zee liggen, een prachtig gezicht. De douaneformaliteiten duurden vreselijk lang maar uiteindelijk ontmoetten we onze Cubaanse gids, genaamd Karel. Wat het eerste opviel buiten het vliegveld waren enorme hoge palmbomen, prachtig van stam en palmbladen. De zon scheen, iedereen een goed humeur en daar was het om begonnen.
De 1e nacht logeerden we in een ander hotel, vanwege dubbelboekingen, in het “Beverly Hills” van Havana. In deze wijk stonden grote dure, wel vervallen huizen, van voor de revolutie.
Buiten in de tuin gegeten en om 21.00 uur plaatselijke tijd het bed ingedoken, thuis was het inmiddels 2.00. Het was een lange vermoeiende dag geweest.

Zaterdag 18 maart:     Havana
Om acht uur een zeer uitgebreid buffet ontbijt, de Cubanen dromen hier van denk ik, want voor hen is er niets van dat alles. Met de bus een stadstoer gemaakt. Gestopt bij het plein van de Revolutie; todos al la Plaza (allemaal naar het plein), die boodschap krijgen de Cubanen als er een grote manifestatie plaats vindt. Op het plein, aan de voet van een 138 meter hoge obelisk zit José Marti, een kolossaal marmeren beeld.

José Marti was een Cubaanse held uit de 19e eeuw. Hij nam het samen met Maceo en Gomèz op tegen de Spaanse bezetting.
Marti was de geestelijk vader van die 2e onafhankelijkheidsoorlog. Voor zijn kritische artikelen en gedichten kreeg hij gevangenisstraf en werd verbannen. In februari 1895 gaf hij het signaal om de Spanjaarden definitief te verdrijven. Drie maanden later werd hij gedood tijdens een gevecht bij het plaatsje Dos Rios.
Marti is het symbool van vrij Cuba.

Aan dit plein stonden diverse regeringsgebouwen. Op een van deze gebouwen is Ché Guevara afgebeeld, ook hij was en is nog steeds een grote held in Cuba.
Een sigarenwinkel bezocht, heerlijk rook het daar. Sigaren waren erg duur, de goedkoopste sigaar was circa 5 CUC (1 CUC is gelijk aan € 0,935). Dozen waren al snel 80 CUC.
Bedelaars waren er niet veel maar voor deze zaak stond een oude man die van mij
1 CUC kreeg en ik van hem een dikke kus.

Daarna reden we naar Hotel Plaza, een prachtig koloniaal gebouw, aan de rand van het Oude Havana. Onder het genot van heerlijke koffie luisterden we naar Cubaanse muziek.
Met onze wandeling daarna begonnen we op het Centrale plein omringd door oude koloniale gebouwen en midden op het plein een standbeeld van José Marti, die we vaker tegen zullen komen. In de ‘hete hoek’ ging het er af en toe lawaaierig en agressief aan toe middels discussies en handgemeen.

Op de hoek van de Calle Obispo bevond zich El Floridita, waar Hemmingway zijn befaamde Mojito’s dronk. Verderop in deze straat bevond zich het fraai gerestaureerde hotel/pension Ambos Mundos waar Hemmingway van 1932 tot en met 1939 heeft gewoond. Op het Plaza de Armas werden we door de gids getrakteerd op rum.
Op de Plaza de San Francisco stond het klooster met de kerk van San Francisco de Assis, de Franciscanen was de eerste kloosterorde die zich in Havana vestigde.

Op de Plaza Vieja bevonden zich een aantal gerestaureerde gebouwen, deze behoorden toe aan de staat. De particulieren huizen worden niet gerestaureerd, de mensen hebben daar geen geld voor en de regering onderneemt niets, dus zagen we vervallen huizen tussen de gerestaureerde gebouwen. Jammer!!

Op de Plaza de la Catedral konden we onze eigen gang gaan. Prachtig plein, met een groot terras en uiteraard muziek. Genoten van de Mojito’s (rum, suiker, citroen, mint, sodawater en ijs).

- Cubanen mogen niet naar CNN kijken, internetten en mobiel telefoneren.
- Cubanen hebben een bonnenboekje, 1x per maand krijgen zij van de staat eten ter   ondersteuning en er wordt precies bijgehouden wat men koopt.
- Bij de Cubanen lijden alle wegen naar Rum i.p.v. naar Rome!!
Foto's »

Zondag 19 maart:     Havana
We zouden gaan fietsen. De fietsgids met een butsmuts op stond in de lobby van het hotel te wachten en gewapend met een megafoon predikte hij de Revolutie, hij was een fervente aanhanger van Fidel Castro. Hij sprak moeilijk Nederlands. Met hem en een aantal kompanen die ons door de het verkeerd gidsten met fluiten, toeters en sirenes fietsten we een prachtige route door Havana en hadden wij natuurlijk veel bekijks.

We begonnen bij het oorlogsmuseum, gelukkig alleen de buitenkant, daarna zagen we een stukje van de oude muur; de tekst op het bijbehorende plakkaat verwijst naar de ‘400-jarige koloniale tirannie’…Ook fietsten we langs El Malecon, dit stuk van Havana komt na zonsondergang tot leven. Verliefde paartjes lopen te flaneren langs deze muur die het strand en de straat scheidt. Hij liet ons ook de voormalige V.S. ambassade zien, het park van John Lennon (standbeeld). De Cubanen mogen sinds een aantal jaren pas luisteren naar Beatle muziek Het ziekenhuis werd niet vergeten, medische zorg is in Cuba gratis net zoals de Universiteit.

Een locale markt bezocht, hier kan men alleen in Cubaanse Peso’s kopen. Uitleg gekregen over het bonnenboekje. Daarnaast moeten de Cubanen uit de krant de plaats vinden waar extra aardappels, eieren of andere levensmiddelen worden uitgegeven. Ze moeten er snel bij zijn want op is op.

Een kerkhof werd bezocht; deze was nog van voor de Revolutie en er stonden prachtige familiegraven. Tegenwoordig legt men de dode 2 jaar in een graf en dan moet hij/zij plaats maken voor de volgende dode; de overblijfselen worden in een klein kistje achter dat graf gelegd.

De lunch gebruikt in ons hotel en daarna reden we met oude, opgepoetste auto’s naar de oostkant van Havana. Daar woonde onze gids, met vrouw en kind in een klein appartement. De buurt was crimineel vertelde hij, zijn auto stond in een andere buurt en hij betaalde iemand om op zijn auto te passen. Uitkijkpunt met het Christusfiguur nog bezocht en toen terug naar het hotel. ’s Avonds paella gegeten.
Foto's »

Maandag 20 maart:     Havana > Viñales
Om 9.00 uur vertrokken we en tijdens de rit vertelde Karel over de nummerborden van diverse auto’s. Dat is niet om te onthouden:
Geel nummerbord is een particulier auto.
Blauw nummerbord komt uit Havanna b.v. de taxi’s.
Rood nummerbord beginnend met een T is voor toeristen.
Dan heeft men nog diverse witte, bruine, oranje nummerborden, allemaal hebben ze een andere betekenis; op deze manier is iedereen gemakkelijk te traceren.

Bij aankomst in Las Terrazes werd ons een rum cocktail aangeboden en voor de sfeer stond ook hier een orkestje klaar. Sinds 1985 staat dit ecologische natuurpark op de lijst van UNESCO. Destijds werd dit gebied door de Engelsen, Fransen en daarna door de Cubanen zelf ontbost. Inmiddels zijn er zo’n 6000 bomen herplant.

Koffie van Maria gedronken, smaakte goed en we zagen een kleine koffieplantage achter in haar tuin. Boven de koffieplanten zijn bomen geplant die op dezelfde tijd bloesem en vruchten dragen.

De vogels blijven daardoor van de koffievruchten af.
Diverse vechtkippen (hanen) liepen rond, weliswaar vastgebonden anders maken ze elkaar af. De kippen zijn kaal aan de poten en onderlijf. Dat gedeelte wordt ingesmeerd met azijn en alcohol en in de zon te drogen gelegd; zouden ze sterke spieren van krijgen!!
De vleugels worden gekortwiekt en de kam geknipt. Ze zien er niet uit die beesten.

In de Blue Lagoon konden we zwemmen, de stenen waren erg glad dus hebben we alleen de lunch gebruikt. Onderweg nog een oud koffiehuis bekeken en laat op de middag kwamen we aan bij ons hotel gelegen in een schitterende omgeving.

De koffers uitgeladen, zwempak aangetrokken en op naar de bar voor weer een rum cocktail. Gezwommen en van de zon genoten. Even heerlijk gezeten op ons “eigen” terras.

De tuinman kwam langs en gaf mij een bloem, en Gerard kreeg een aantal sigaren, weliswaar zonder sigarenbandje.
Dit waren afgekeurde sigaren maar toch erg aardig.

Om 19.30 gebruikten we gezamenlijk de maaltijd en nadien zou er een Afro-Cubaanse avondvulling zijn. Dat was niks, de bar bleef ook open dat was beter.
Bij terugkomst in onze kamer zat er een kikker in de badkamer.

Dinsdag 21 maart:     Viñales
Vanochtend stond er een wandeling op het programma. We kregen een extra gids mee, Manolo genaamd. Het werd een genoeglijke wandeling door de vallei van Viñales. Veel bijzondere bomen gezien, waaronder de Almácigo-boom ook wel toeristenboom genoemd, de Maracao, geluksboom die een quida (muzikale vrucht) draagt. De Chirimoya met een bijzondere ronde vrucht, daarnaast de mango-, avocado- en papayabomen.

We hebben ook een kijkje kunnen nemen in een authentieke tabaksdroogschuur. Als laatste zijn we bij een arme familie te gast geweest. Els had speciaal kleren meegenomen en die moesten stiekem gegeven worden want er liep af en toe een “controleur” mee. Als dank voor alles wat ze ontvangen hadden werden er heerlijke grapefruits uitgedeeld.

Bij een klein restaurantje tegenover de rotsschildering de lunch gebruikt. Via een prachtige uitkijk over de vallei teruggereden naar ons hotel. Els en Jan liepen terug.

Zij kwamen onderweg een Cubaan tegen die zijn Paladare (huiskamerrestaurant) aanprees. Overlegd met de groep en iedereen wilde ’s avonds mee gaan eten. Gerard, Els en Karel zijn de keuken gaan bekijken en een afspraak gemaakt voor 20.00 uur.

We moesten wel in groepjes van 6 de weg aflopen, anders zou het te veel opvallen. Deze man wachtte ons op en iemand anders van de familie nam dan de groep over. Via weiland en huisjes kwamen we op een open plek in het bos terecht waar een grote tafel voor ons gedekt stond met kaarsen. Een geweldig effect had dit op de groep.

We schoven aan en voor 8 CUC’s p.p. kregen we kreeft, vis en kip geserveerd met bijbehorende gerechten zoals tomaten, rijst en bonen. Het smaakte verrukkelijk. De drank konden we voor 1 CUC kopen, dus we hadden een heerlijk en voordelige avond.

Nadien werden we teruggebracht naar de grote weg en met onze zaklampen kwamen we weer veilig in het hotel aan. Dat was een avond met een gouden randje.
Bij de bar nog even nagepraat onder het genot van een rumcocktail.
Foto's »

Woensdag 22 maart:     Viñales > Cienfuegos
Vertrek om 9.00 uur en de eerste stop vond plaats bij een sigarenfabriek.
De sigaren worden nog steeds met de hand gemaakt. De dames waren hier in de meerderheid omdat, zo vertelde Karel, ze goed om kunnen gaan met sigaren. Acht uur werken ze per dag, waarvoor men 340 peso’s per maand krijgt. (1 peso is 4 cent). Tijdens het werk wordt er voorgelezen.

Het is overigens wel precies werk, de sigaren moeten allemaal dezelfde lengte, dikte, kleur en vochtigheid hebben. Alles wordt gecontroleerd en een niet correcte sigaar wordt terug gegeven aan desbetreffende persoon om te verbeteren. De sigaren worden aangeleverd op een plankje met naam. We mochten binnen niet filmen, jammer want er hing een aparte sfeer.

Via de snelweg en een stop voor koffie en ijs reden we naar een kleine dierentuin, zoiets als de Vleut in de beginjaren. Overigens een mooie omgeving en we gebruikten daar de lunch.

Verder via de snelweg naar de Varkensbaai, een prachtige baai voor duiken en snorkelen. De betekenis voor de Cubanen van nu ligt meer op het vlak van de invasie door bannelingen uit Cuba gesteund door de Amerikanen.
Door de Cubaanse strijdkrachten, met hulp van de boerenmilitie, werd in 3 dagen tijd deze invasie afgewend.

Fidel Castro zelf coördineerde deze tegenaanval.
Ook het museum nog even doorgelopen in Playa Giron, maar dat stelde niet veel voor.

We kwamen tegen 18.00 uur aan in Cienfuegos. Onze kamer lag aan het zwembad. Na inchecken het terras op gezocht voor een Mojito en de zonsondergang. We hebben een klein eethuisje gevonden El Cochenito, redelijk gegeten.
Terug naar het hotel voor een laatste drankje, Gerard dook het bed in was moe.
Foto's »

Donderdag 23 maart:     Cienfuegos > Trinidad
We vertrokken weer om 9.00 uur voor een stadstoer door Cienfuegos. Allereerst een winkel bezocht waar de Cubanen met CUC’s kunnen kopen (officieel hebben ze die niet). Daarna een winkel waar men met Cubaanse Peso’s kan kopen.

Doorgereden naar Santa Clara, naar het Plein van de Revolutie, op dit plein dat speciaal is ontworpen voor grote manifestaties, staat een enorm beeld van Che Guevara.

Op zijn monument staat Hasta la Victoria siempre, op naar de overwinning altijd, een van de meest aangehaalde uitspraken van Che. Onder het monument ligt het Mausoleum en het Museum van de Revolutie met vanzelfsprekend veel aandacht voor Che, over zijn jeugd in Argentinië, de kennismaking met Fidel in 1955 in Mexico-stad, de expeditie met Granma en de guerilla.

Aan de Noordzijde in Santa Clara, net na de rivier en spoorwegovergang staat de Tren Blindado. Twee wagons zijn ingericht als museum, waar een beeld wordt geschetst van de aanval op 29 december 1958 door Che Guevara en zijn guerillastrijders. Dit was de aanzet voor dictator Batista om de benen te nemen naar het buitenland.

Door het Escambray gebergte reden we naar Trinidad. Bij Topes de Collantes, voorheen een kuuroord, werd gestopt voor de lunch met een prachtig uitzicht op Trinidad.

Bij aankomst in Trinidad werd meteen een stadswandeling gehouden en als eerste kregen we weer een cocktail aangeboden, deze keer met vuurwater, wij vonden het niet zo lekker.
De oude huizen en de straatjes met kasseien spraken ons veel meer aan. De herenhuizen rond het Plaza Mayor werden gebouwd in neoklassieke stijl vermengd met elementen uit barok en rococo. Voor de ramen waren prachtige hekwerken, soms ware kunstwerken, verankerd.

Buiten het plein liepen we de volkswijk in, achter de vervallen historische gevels woonden veel mensen. Karel, Ellen, Jan, Els en ik liepen terug naar het hotel de anderen gingen met de bus omhoog.

In het hotel gegeten, was inclusief en nadien met z’n allen naar een Casa de la Trova gereden met de bus van de andere Fox groep. Was Karel, onze gids, achteraf niet blij mee.

Geweldig sfeer hing er in de diverse muziekcafé’s. We hebben kunnen luisteren naar prachtige Cubaanse muziek onder het genot van mojito’s.

Vrijdag 24 maart:     Trinidad > Camaqüey
De vertrektijd blijft 9.00 uur.
Allereerst werd het huis van de Heer Santander bezocht, was een vogelliefhebber. Deze Heer bezat voor de revoluties een aantal keramiek fabrieken. Bij overname door de staat mocht hij van Fidel Castro 1 fabriek voor zichzelf houden. De fabriek werd door ons bezocht en diverse medereizigers hebben vaasjes, tassen en klokken bij hem gekocht.

Van hieruit reden we naar een uitzichtpunt over de valle San Luis, voor ons lag inderdaad een prachtige vallei. Ooit waren er in deze vallei meer dan 50 suikermolens in gebruik, vandaar de bijnaam “Valle de los Ingenios”. Veel plantage-gebouwen zijn in de 1e onafhankelijkheids-oorlog verwoest.
Foto's »

Aan de rijkdom en weelde van de suikertijd zat een donkere kant, de Slavernij. Symbool voor de onderdrukking is de Torre Manacas-Iznagas uit de 18e eeuw. Deze 45 meter hoge toren in Italiaanse Renaissancestijl, diende als uitkijkpunt om de slaven op de immense plantage van de familie in de gaten te houden.
Nadien hebben we ook deze “slaventoren” bezocht. In het plantagehuis is nu een restaurant gevestigd. Ook hier werden we welkom geheten met muziek.

We reden door naar een boerderij voor de “optionele” wandeltocht en paardrijden.
Het duurde circa een uur voordat de paarden gevangen en gezadeld waren. Ellen, Michel en Jenny reden de route die wij liepen tussen de suikerrietplantages. Er werd gestopt bij een “hacienda” waar de familie koffie schonk en ons geitenkaas liet proeven. Ook liet men zien hoe guava (suikerrietsap) geperst werd.

De bus werd hierheen gedirigeerd en het 2e gedeelte van de tocht kwam te vervallen, we kwamen in tijdnood!!

In Sancti Spíritus bleef Karel in de bus en dirigeerde ons naar de Yayabobrug, met zijn 4 bogen lijkt hij geïnspireerd op de middeleeuwse bruggen in Europa. Hier stond ook het oudste bouwwerk van de stad. De Paroquial Mayor, een kerk uit 1680. We gebruikten onze lunch in El Rapido, een cafetaria.

Bij aankomst in ons hotel in Camagüey konden we genieten van muziek en een cocktail.
Met z’n viertjes gelopen naar het centrum. De weg naar het Plaza San Juan de Dios, een pleintje uit de 18e eeuw, werd ons gewezen door een Cubaan die daar graag 1 CUC voor wilde ontvangen. La Campana de Toledo, een staatspaladare opgezocht en daar hebben we heerlijk gegeten, er werd zelfs een goede witte wijn geserveerd. Terug met fietstaxi’s, de bar opgezocht en het werd erg laat deze avond.

Zaterdag 25 maart:     Camagüey > Santiago de Cuba
De 5 plaza toer met fietstaxi’s was geweldig. We begonnen natuurlijk met het Plein van de Revolutie daarna werden we via kronkelende straatjes naar mooie pleintjes met oude, gerestaureerde koloniale gebouwen, gebracht. Prachtig om te zien. Op het Plaza del Carmen voor de Cathedraal stonden een aantal tinajones, terracotta kruiken. Vroeger werden deze gebruikt voor opslaan van water, nu meer ter versiering. Ook stonden er terracotta beelden die het dagelijks leven uitbeelden.
Foto's »

De volgende stop was Bayamo, hier hebben we eigenlijk alleen het plein van de Revolutie en de Kathedraal bekeken. Om 15.00 uur werden we verwacht in een Casa de la Trova, waar speciaal voor ons muziek ten gehore werd gebracht. Er werd een tropisch vruchtendrankje met of zonder rum geserveerd en even Salsales gegeven.

Ons hotel in Santiago de Cuba lag ver buiten het centrum. Met de taxi naar het centrum om te eten. Dat viel tegen, alles was donker. In het hotel Casa Grande brandde licht en daar hebben we geborreld en gegeten. De Casa de la Trova was gesloten, nergens muziek, gewoon niets te beleven. Terug naar het hotel en op het dakterras klonk muziek dus sloten wij ons weer aan bij de groep en de avond eindigde weer prima.

Zondag 26 maart:     Santiago de Cuba
Stadswandeling, erg leuk. Op het dakterras van Casa Grande koffie gedronken. Mooi uitzicht over de haven.

De optionele excursie laten vallen en heerlijk geluncht en geluierd bij het zwembad.
Tegen 16.00 uur met een taxi naar het centrum. Gewandeld door een ander gedeelte van de stad, gegeten bij Casa Grande en daarna naar de Casa de la Trova (troubadour).
Hier troffen we een aantal anderen van de groep. We hebben enorm gelachen, de muziek was veel minder dan in Trinidad en het huis van muziek leek meer op een hoerenkast.

Maandag 27 maart:     Santiago de Cuba > Guardalavacca
We vertrokken weer om 9.00 uur naar het kerkhof Santa Ifigenia, waar legendarische personen uit de Cubaanse geschiedenis hun laatste rustplaats hebben zoals José Marti en de Bacardi familie. De graftombe van José Marti was de grootste bezienswaardigheid.

Twee soldaten stonden op wacht en ieder half uur werden deze soldaten afgelost. Wij mochten blijven kijken en filmen. Ik liep echter te vroeg weg, de ceremonie was nog niet helemaal geëindigd en liep dan ook nog over het marmer van de graftombe. Ik kreeg goed op mijn donder, mijn excuses aangeboden en die werden aanvaard.

18 Kilometer van Santiago bezochten wij de kerk van El Cobre, dit is voor de gelovigen Cubanen een bedevaartsoord. De gelovigen komen naar de basiliek waar het originele beeld van de Zwarte Maagd wordt bewaard. Bij binnenkomst van El Cobre werden we overladen met bloemen of een beeldje van de Zwarte Maagd. De basiliek stond ook vol bloemen en in een zijzaal lagen allerlei giften die de Cubanen meegenomen hadden ter verering.

In één ruk doorgereden naar Guardalavaca. Onze gids en chauffeur mochten hier niet in het hotel blijven. Karel deed de check-in en ons een blauw bandje om. Nam afscheid, hij reed direct terug naar Havanna. Wij namen ook afscheid van hem met een fooi handdruk, want daar is het allemaal om te doen. Met de CUC’s kunnen ze zich wat meer veroorloven.
Zo ook gedaan met de chauffeur, hij reed terug naar Holguin.
Onze kamers keken uit op zee, prachtig.
We hebben genoten van eten en drinken, de Cubaanse avond viel tegen.

Dinsdag 28 maart:     Guardalavaca > Holguin > Amsterdam
Heerlijk geslapen, ontbeten, gewandeld, koffie gedronken en geluncht voordat we de bus in moesten naar het vliegveld. Het was redelijk koud en bewolkt, dus van zwemmen is niets meer gekomen. Om 15.00 uur stond de bus klaar die ons naar Holguin bracht.
Vliegtuig vertrok om 20.00 uur. Redelijke vlucht gehad met af en toe behoorlijke turbulentie.
Foto's »

Woensdag 29 maart:     Amsterdam
Om 10.00 uur geland. Blij dat we er weer waren. Afscheid genomen van de andere groepsleden en met de trein naar huis; circa 13.00 uur stonden we weer voor onze deur.
We hebben genoten van Cuba, van het eten, de rumcocktails, de muziek en van de Cubanen zelf met hun Caribische inslag, altijd vrolijk en vol humor ondanks hun armoede.

Irene